ندای تجن-حکیم ابومحمد الیاس بن یوسف نظامی گنجوی یکی از پرآوازهترین شاعران ادب فارسی است که در سدۀ ششم هجری زندگی می کرد. تاریخ میلاد نظامی بهدرستی معلوم نیست، اما براساس اشاره و شواهدی که در شعرهای او یافت میشود، سال میلاد او را میتوان بین سالهای ۵۳۳ تا ۵۴۰ هجری قمری درنظر گرفت و براساس همین اشارهها میتوان حدّ فاصل سالهای ۶۰۰ تا ۶۰۲ هجری را نیز برای تاریخ وفات او درنظر گرفت.
در همین راستا ستاد بزرگداشت حکیم نظامی در سراسر کشور اقدام به برگزاری برنامههای مرتبط با این شاعر بزرگ پارسی نموده است
در استان مازندران هم با میزبانی انجمن نگارگران استان با همکاری اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی مازندران و سایر نهادهای فرهنگی بزرگداشت حکیم نظامی را از تاریخ 21الی 23اسفندماه سال جاری در محل مجتمع فرهنگی سلمان هراتی در حال برگزاری است.
در روز 21اسفندماه سال جاری نمایشگاه آثار هنرمندان نگارگر مازندران در محل این سالن افتتاح و با حضور استاد یوسف حسینی کارگاه تخصصی برگزار شد.
دیروز سمینار دکتر بتول آقامیری پیرامون منظومه پنج گنج نظامی با حضور علاقهمندان به این حوزه برگزار شد.
آقامیری پس از قرائت ابیات آغازین خسرو و شیرین با استناد به بیت :” چنان کرد آفرینش را به آغاز / که پی بردن نداند کس بدان راز ” گفت : نظامی از آفرینش در حیرت است و آنرا چون رازی سر به مهر می داند.
این دکترای ادبیات به اشعار حافظ درباره همین راز اشاره کرد: حالی درون پرده بسی فتنه می رود / تا آنزمان که پرده برافتد چه ها کند و ادامه داد: این راز به صورت روایتی مهیب و رازناک در سراسر ادبیات ما جاری است. و در هنرهای مختلف روایت میشود و گاهی با تصاویر و گاهی با واژهها .
این پژوهشگر معتقد است که این معنا در ادبیات به صورت مرتب ما را به جایی رهنمون میکند و مدام به افقهایی
می رساند که به منظر نو نظر میکنیم.
آقامیری افزود:نظامی میگوید با سخن جادوگرانه خودم مانند آیینهای هستم که غیب را به نمایش می گذارم : “در سحر سخن چنان تمامم/ کایینه غیب گشت نامم “، اکنون این سئوال را دارم آیا شعر میتواند نقاشی باشد؟
گاهی وقتی کلمات شعر را میخوانیم یا می شنویم گویی که با یک تابلو و تصویر مواجه می شویم. در ادامه شواهدی از شاملو و سهراب بیان کرد .و گفت:بسیاری میگویند سهراب شعرش، نقاشی هست و نقاشیاش، شعر. وقتی هشت کتاب سهراب را نظاره میکنیم، کشکولی است از شعرهای نقاشی وار .
می توان گفت هنر نگارگری پیوند ناگسستنی با ادبیات ما دارد و یکی از مهمترین منابع مصورسازی برای نگارگران، منظومه نظامی است؛بسیاری از شعرهای نظامی جنبههای بصری و نگارگرانه دارد به عنوان مثال، شکار بهرام گور، ربودن تاج توسط بهرام. بخشهای مختلف داستان خسرو و شیرین، صحنه شنای شیرین در استخر که بسیار عفیف بیان شده است و همینطور رویارویی خسرو با شیرین شامل تصاویری هست که صداقت و سادگی زیبایی در آن موج میزند.
به گفته این کارشناس در ادبیات ما اوج تصویر نگاری با نظامی است، خسرو وشیرین او رنگ دیگری دارد و با قدرت تخیل، نگاه نافذ و قلم بینظیر خود، شخصیتها و مناظر را به تصویر میکشد.
آقامیری ادامه داد:با دید روان شناسانه نگاه به رنگها در خسرو وشیرین و هفت گنبد معنادار است . سپس به تحلیل منظومه خسروشیرین پرداخت.
در ابتدا گفت که این متظومه از آن جهت که یاد آور همسر محبوب و از دست رفته اش آفاق است مانند شیرین که در جوانی از دست می رودو در آن نظامی عامدانه و آگاهانه شخصیت یک زن باهوش، جسور، دلیر و زیرک و در عین حال خجول و شرمگین را به تصویر می کشد..
به گفته آقامیری روایت منظومه لیلی و مجنون نظامی با حال و هوایی متفاوت از خسرو و شیرین سروده شده است. با عشقی متفاوت در فضای متفاوت. متناسب با حال و هوای لم یزرع سرزمین عربستان.
وی درباره بیان زیبای اشعار نظامی و تصویر نگاری یکی از صحنههای دیدار لیلی با مجنون،شکار آهو توسط صیاد و پادرمیانی مجنون و داستان حج رفتن مجنون را از ابیات منظومه خواند.
وی ادامه داد:نظامی حتی از سرودن منظومههای خود حکمت متعالی را دنبال میکند، به این معنی که ابیات منظومهها، شاهد خوبی برای رساندن ما به همان مقصود است.
همه هنرمندان و شاعران به قول عزیزی میخواهند” تصویر هستی را به نوعی قرائت کنند” و این قرائت نظامی نمونه ای از این قرائت است که عشق در جهان جاری و ساری است.
به گزارش ندای تجن- بخش بسیاری از نگارگری ما متاثر از ادبیات است و در هنرهای ملی نوعی اتحاد و وابستگی وجود دارد و بزرگداشت این شاعر پارسی گوی با هدف حفظ ارزش و منزلت و آشنایی بیشتر جامعه با او برگزار شد که امروز با کارگاه آموزشی اساتید نگارگری در رشتههای مینیاتور، تذهیب، گل مرغ پایان مییابد.
نداکلائی
