نتایج پژوهش‌های مختلف نشانگر این است که میان تیپ‌های شخصیتی مختلف و رفتار‌های رانندگی افراد رابطه معناداری وجود دارد . در واقع با شناخت ویژگی‌های شخصیتی هر فرد، رفتار غالب او در رانندگی قابل پیش‌بینی است.
از جمله مسایل و مشکلاتی که امروزه تمامیت جسمی و آسایش عموم مردم را در شهر‌های بزرگ به مخاطره انداخته ، مسئله وقوع و افزایش آمار تصادفات ناشی از تخلفات رانندگی است.
این امری بدیهی است که نحوه رانندگی با اتومبیل بیش از ظاهر و مدل آن می‌تواند فرهنگ و سطح اجتماعی فرد را نمایان سازد ، زیرا چگونگی رانندگی با اتومبیل به خوبی نشان دهنده وجوه مختلف شخصیتی، رفتاری و درک یک انسان است.
امروزه استفاده از خودرو و رانندگی به یکی از ضرورت‌های زندگی بشر تبدیل شده است. در کشور ما از چند دهه پیش خودرو از یک وسیله تجملی و تفننی به یک نیاز تبدیل شده است . بنابراین آداب رانندگی هم مانند آداب معاشرت اهمیت یافته است. گرچه قوانین راهنمایی و رانندگی کلیات این آداب را مشخص می‌کند ، اما موضوعات جزیی‌تر و حتی رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی تابع وضعیت زیستی روانی اجتماعی راننده است.
مسایلی از قبیل ابتلا به بیماری یا نقایص جسمی (نارسایی دید، نارسایی شنوایی و…)، بیماری‌های روانی و وضعیت شخصیتی، شرایط محیطی و فرهنگی (سر و صدا، گرما، رقابت و…) بر رفتار رانندگی تاثیر می‌گذارد. برخی از این متغیر‌ها فردی و برخی گروهی است.
تعدادی از آن‌ها جنبه درونی دارند و تعدادی جنبه بیرونی.
مثلا” ظرفیت خیابان‌ها و جاده‌ها و تناسب آن‌ها با تعداد خودرو وضعیت مهندسی گذرگاه ها، وجود علایم هشداردهنده مناسب و وضعیت جوی که همه بر نحوه رانندگی تاثیر می‌گذارند، از عوامل بیرونی محسوب می‌شوند.
برخلاف تصور برخی از افراد، نحوه رانندگی با اتومبیل بیش از ظاهر و مدل آن می‌تواند فرهنگ و سطح اجتماعی فرد را نمایان سازد.
در واقع نحوه رانندگی، نمونه‌ای بارز از اخلاق اجتماعی اشخاص است چرا که رعایت قانون و مقررات، احترام به حقوق دیگران، آستانه تحمل فردی در مقابل محرک‌های ترافیکی، نمونه‌های از رفتار اجتماعی راننده می‌باشد که در هنگام رانندگی ناخود آگاه از شخصیت واقعی او منعکس می‌شود.
آمارها نشان می‌دهد که در حدود ۷۰ درصد از تصادفات، رفتار انسان، عامل تعیین کننده اصلی است و رفتار‌های ضد اجتماعی با خشونت در رانندگی و نحوه رانندگی خشن نیز با تصادفات رابطه داشته است. متخصصان ترافیک معتقدند، درصد بسیاری از تصادفات تا اندازه‌ای به دلیل شخصیت راننده و وابسته به رفتار‌های راننده است و رانندگی مخاطره آمیز سبب نتایج منفی می‌شود.
رانندگی خطرناک شامل رانندگی رقابت جویانه (لذت بردن از مانور دادن در میان دیگر رانندگان) رانندگی خطرپذیر (پذیرش خطرات رانندگی برای هیجان و لذت)، رانندگی همراه با خطر پذیری بالا (سرعت و سبقت ناگهانی)، رانندگی پرخاش جویانه (مانند رانندگی با فاصله کم از دیگر خودرو های دیگر که اغلب به منظور تنبیه رانندگان دیگر صورت می‌گیرد)، گاز دادن از روی خشم، ژست‌های خشمناک و نگرش‌های مزبور و ویژگی شخصیتی که گسترش این رفتار‌ها، ایمنی را به طور جدی تهدید می‌کند و نشانه ضعف فرهنگی و عدم کنترل فردی است.
احترام به قانون و مقررات راهنمایی و رانندگی و رعایت قوانین از سوی رانندگان خودرو‌ها شخصیت آنان را نزد دیگران معتبر می‌سازد.
در واقع رانندگی عبارتست از رعایت قانون و مقررات و رعایت حقوق و حریم دیگران.
همواره باید باور داشته باشیم که با عدم رعایت قانون و مقررات راهنمایی و رانندگی و نمایش‌های خطرناک با وسایل نقلیه ، شخصیت مان نزد دیگران تضعیف می‌شود و موجب ترویج توسعه فرهنگ غلط رانندگی در بین اطرافیان و اعضای خانواده بویژه کودکان می‌شویم.
بنابراین نحوه رانندگی نمونه ای بارز از اخلاق اجتماعی افراد است .
سروان مرتضی ابراهیمی
کارشناس عالی تصادفات و امور فنی
پلیس راهور استان مازندران
