به گزارش ندای تجن-کوروس ربیعی روز چهارشنبه در گفت و گو با خبرنگار ایرنا با بیان اینکه فصل گاوبانگی و جفتگیری مرال‌ها که از نیمه دوم شهریورماه هر سال آغاز و تا پایان نیمه نخست مهرماه ادامه دارد، افزود: با هدف حفاظت از این گونه‌های ارزشمند که نماد تنوع زیستی مازندران در جنگل های هیرکانی محسوب می‌شوند، از ورود هرگونه تورهای گردشگری و طبیعت‌گردی به محل زیستگاههای مرال تا اواسط مهرماه جلوگیری می‌شود.
وی اظهار داشت: گروه‌های محیط بانی اداره کل محیط زیست مازندران از ابتدای شهریورماه امسال با استقرار چادرهای حفاظتی در مناطق حساس و زیستگاههای مختلف و همچنین برپایی ایستگاه‌های ایست و بازرسی در برخی مسیرها، به طور شبانه‌روزی مشغول حراست و حفاظت از زیستگاههای مرال هستند.
وی، مناطق هزار جریب بهشهر، نکا، پناهگاه حیات وحش دودانگه و چهاردانگه و منطقه حفاظت شده البرز مرکزی در نوشهر، چالوس و نور با ۲۹۰ هزار هکتار را از مهم‌ترین زیستگاههای مرال در مازندران عنوان کرد و گفت که پراکنش این گونه ارزشمند در ارتفاعات چالوس و کلاردشت، کجور نوشهر و نور در مقایسه با دیگر مناطق بیشتر است.
رئیس اداره نظارت بر امور حیات وحش اداره کل محیط زیست مازندران، برآورد جمعیتی از گونه های مرال این استان طبق آخرین سرشماری را بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ راس اعلام کرد و گفت که کار تکثیر مرال مازندران در پناهگاه سمسکنده ساری و چال‌دره تنکابن در حال انجام است.
ربیعی با بیان اینکه پناهگاه حیات وحش سمسکنده در سال های اخیر در راستای حفاظت از مرال ها عملکرد بسیار موفقی داشته است، افزود: برنامه حفاظت از مرال ها در این پناهگاه‌ها با تدابیر سختگیرانه تر و به صورت شبانه روزی در فصل زایش اجرایی می شود.
سایت تکثیر در اسارت گوزن قرمز (مرال) در پناهگاه حیات‌وحش سمسکنده ساری در آذر ماه ۱۳۸۶ به منظور افزایش جمعیت گله‌های وحشی این گونه جانوری ارزشمند برای نخستین بار در کشور راه‌اندازی شد و با انتقال پنج راس مرال (۲ نر و سه ماده) از قرق گلستان آغاز به کار کرد.
گاوبانگی گوزن های قرمز در جنگل های هیرکانی از نیمه دوم شهریور هر سال آغاز شود و به مدت یک ماه تا پایان نیمه اول مهر ماه ادامه می یابد.
مرال یا گوزن قرمز، نماد تنوع زیستی جنگل های هیرکانی و از گونه های حمایت شده در جنگل های شمال است که قلمرو آن از شمال غرب تا ارسباران و از شمال شرق تا بخش های از خراسان شمالی امتداد دارد.
مناطق جنگلی هزارجریب بهشهر و نکا ، پناهگاه حیات وحش دودانگه و چهاردانگه ، کیاسر و محدوده امن منطقه حفاظت شده البرز مرکزی در نور، نوشهر و چالوس در مازندران از مهم ترین زیستگاههای مرال در کشور است.
گاوبانگی که جنگل نشینان شمال از آن با نام ‘ ورزا چمر ‘ یاد می کنند ، به فعالیت پر سر و صدای گوزن های نر همزمان با فصل جفت گیری برای تعیین قلمرو گفته می شود .گوزن های نر برای تعیین قلمرو به جنگ با دیگر نرها می روند و با ایجاد صدایی شبیه صدای گاو اهلی ، گوزن های ماده را در محدوده قلمرو خود جمع می کنند.
در فصل گاوبانگی اگر گوزن نر صدای گوزن نر دیگری را در محدوده قلمرو خود بشنود با سرعت به سمت صدا حرکت می کند تا گوزن مهاجم را از قلمرو خود خارج کند. این عصبانیت گوزن نر بزرگ ترین نقطه ضعف و عامل شکار آن محسوب می شود چرا که شکارچیان با تقلید صدای گوزن نر به وسیله ابزارهایی همچون شاخ قوچ، کدو و غیره، گوزن عصبانی را به تیررس خود می کشند و شکار می کنند.
همچنین در فصل گاوبانگی گوزن های نر جوانی که موفق به تعیین قلمرو نشده اند از قلمرو نرهای بزرگ تر رانده شده و به حاشیه مناطق پناه می آورند، بنابراین گوزن های نر و جوان در طول فصل گاوبانگی بسیار آسیب پذیر هستند.در ضمن گوزن ها در فصل جفتگیری به دلیل ترشح هورمون های مربوطه از هشیاری و تمرکز بالایی در شناسایی و فرار از دست شکارچیان برخوردار نیستند و به سهولت شکار می شوند.
به دلیل آسیب پذیر شدن گوزن ها در فصل گاوبانگی، محیط بانان زیستگاههای مرال در مناطق جنگلی شمال کشور اقدام به برپایی پست های موقت گاوبانگی به وسیله چادر در نقاط حساس نموده و حفاظت از گوزن ها را تشدید می کنند. در سایر ایام سال شکار مرال به دلیل پوشش انبوه زیستگاه های جنگلی و هشیاری گوزن ها با مشقت بیشتری همراه است.
