گزارش‌ها درباره فرار مغزها از کشور نگران‌کننده است، اما نگرانی دردی دوا نمی‌کند. بنیان‌های ساختاری این پدیده را باید دید. پیتر اوانز در کتاب توسعه یا چپاول یکی از بهترین توضیحات برای این پدیده را مستند کرده است: عدم رشد صنعتی و کارآفرینی متناسب با آموزش. برای کشوری مثل ایران، علاوه بر عامل مد نظر اوانز، ترکیبی از تحریم، و شرایط سیاسی و اجتماعی داخلی نیز مؤثرند. اگر از همین زاویه بنگریم، تلاش برای تولید علمی در قالب افزایش مقالات نمایه شده بین‌المللی هم در غیاب رشد صنعتی، همان کارکردی را دارد که اوانز ذکر کرده است.